Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement over de Amstel
dit departement over de Delf
Tevens lagen verder het departement betreffende de Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed een nieuwe ordening niet en na een instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een antieke gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden betreffende de Maas.
Na een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Via minister Met Maanen werden in de grondwetcommissie alsnog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch het werden door de rest over een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, maar een deel van Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, nederland betreffende Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening met 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate voor Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag kunnen ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie aangaande Amsterdam en drong men aan op het herstel van een verdeling zoals deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Hier werd desalniettemin ook niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel betreffende de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake over een samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat die organiseren van een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door remedie aangaande een Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in dit noorden door medicament van een Afsluitdijk met de provincie Friesland.
De provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) zodra grens fungeert.
Ten zuiden aangaande dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol Waarom probeert u dit niet eens? en tegelijk dit Gooi, alsmede ons dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden zich een Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in het deel betreffende een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust met een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, kijk hier Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden met het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel over Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en overige industrie: het kan zijn dit westelijk gebied aangaande het Noordzeekanaal, betreffende zodra middelpunt de haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt over het schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat hier veel Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en dit Wierings beschikken over een heel eigen karakter.
Net ingeval in overige dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang met een dialecten. Toch zijn sommige dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams wordt ter plaatse alsnog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, zoals dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit kijk hier IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden over dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden met dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten aangaande Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met ook Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp aangaande een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De opstelling met de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Vaak is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat geniepig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen verwisselen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel deze theorie heel wat aanhang heeft, is ze door andere taalkundigen over een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland ingeval enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht van een besturen aangaande een recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging met zes recreatiegebieden in Noord-Holland: bekijken Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen met Texel (de gehele westzijde aangaande Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ernaast bestaan daar in Noord-Holland ons tiental overige via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel over het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld zie dit in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort